شریک سازید:
در شرایطی که آسیب‌دیدگان رویدادهای طبیعی، با از دست دادن همه دارندوندار شان منتظر یک بوتل آب آشامیدنی باشند و نهادها و افراد زیر نام آنها کمک جمع‌آوری نموده به کام خود بزنند، اوج زوال انسانیت را به نمایش می‌گذارد که متاسفانه ما در جامعه‌ی خود چنین نهادها و افراد را فراوان داریم.
نویسنده: جلال‌الدین جوینده
کمک‌رسانی و امدادگری نه‌تنها یک وظیفه و رسالتی‌ست انسانی؛ بلکه در میان مسلمانان یک وجیبه‌ی دینی است که اسلام در بسیاری موارد پیروان خود را به تعاون، همکاری، کمک و هم‌دردی دستور می‌دهد. از دیدگاه اسلام، مددرسانی یکی از اعمال نیکو و پرمنفعت است که توسط مومنین توصیه می‌شود. در قرآن کریم، به مددرسانی و کمک به نیازمندان تأکید زیادی شده است. به عنوان مثال، آیه ۷۶ از سوره مبارکه بقره می‌فرماید: "وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا" که معنای آن است: "و غذا دادن به فقرا و یتیمان و گرفتاران را دوست می‌دارند." در اسلام، مددرسانی به دیگران به عنوان یک وظیفه اخلاقی و دینی محسوب می‌شود. این عمل نه تنها به خود فرد کمک می‌کند تا نیکویی و برکت در زندگی خود را تجربه کند، بلکه به ایجاد همبستگی اجتماعی و تقویت ارتباطات انسانی نیز کمک می‌کند. از این رو، مسلمانان باید با حسن نیت و اخلاص، همراه با عمل به نیازمندان در جامعه باشند و از تلاش برای ارتقاء رفاه و رونق اجتماعی خودداری نکنند.
اما مشکل این جاست که در جامعه‌ای امروز ما آن‌قدر از این ارزش‌ها سوء استفاده صورت گرفته که کم‌تر می‌توانیم به نهادها و افراد که برای کمک‌رسانی فعالیت می‌کنند اعتماد کنیم. یکی از موارد که هرازگاهی در افغانستان اتفاق می‌افتد و در کنار خوبی‌ها، بدی‌های خود را نیز دارد، کارزارهای جمع‌آوری کمک برای آسیب‌دیدگان رویدادهای طبیعی است. افغانستان از بهر‌آن‌که از ناحیه‌ی طبیعت یک کشور بلاخیز است، زلزله، سیل، برف‌کوچ، رانش‌زمین و انواع دیگر بلایایی طبیعی از مردم قربانی می‌گیرد که و قطعا در چنین وضعیتی آسیب‌دیدگان نیاز مند کمک‌رسانی اند؛ ولی در بسیاری موارد به اثبات رسیده که نهادها و افراد سود‌جو از فرصت استفاده کرده، به نام آسیب‌دیدگان کمک جمع‌آوری می‌کنند و به کام خود می‌زنند. در این نوشته‌ی کوتاه تمرکز ما بر کلاهبرداری زیر نام مددرسانی به سیل‌زدگان است که متاسفانه پس از فاجعه‌‌ی بغلان هر فرد خود را یک آدرس برای جمع‌آوری کمک‌ها معرفی می‌کند و برای جمع‌آوری پول تبلیغ می‌نماید.
کمک به سیل‌زدگان یکی از مواردی است که متاسفانه برای کلاهبرداری استفاده می‌شود. افراد بدنام ممکن است با استفاده از این موقعیت فرصت‌طلبی کنند و از مردم برای جمع‌آوری کمک‌های مالی یا مواد اولیه سوءاستفاده نمایند. برای جلوگیری از اینگونه کلاهبرداری‌ها، مهم است که افراد موثر از منابع معتبر و موثری مانند سازمان‌های غیرانتفاعی یا دولتی که به جمع‌آوری و توزیع کمک‌ها متعهد هستند، حمایت کنند. همچنین، باید از راه‌های اطمینان‌بخشی مانند ارائه اطلاعات واقعی و مطمئن در مورد روش‌های ارتباطی و روش‌های اهدای کمک استفاده شود.
بازیابی از یک حادثه مانند سیل زدگی نیازمند تعامل و همبستگی اجتماعی است. افرادی که بخواهند از این فرصت برای کلاهبرداری استفاده کنند، ممکن است با ایجاد سایت‌ها یا صفحات جعلی در شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات گمراه‌کننده منتشر کنند و از مردم برای ارسال کمک‌های مالی یا اجناس طلب کمک نمایند. علاوه بر این، افراد ممکن است با فریب و تبلیغات غیرمعتبر به جلب توجه افراد و تحریک آنها برای اهدای کمک بپردازند. برای پیشگیری از اینگونه موارد، ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد در مورد راه‌های اهدای کمک، همچنین تشویق به اهدای کمک از طریق کانال‌ها و سازمان‌های مورد اعتماد می‌تواند موثر باشد. همچنین، آگاهی و توانایی تشخیص نشانه‌های کلاهبرداری نیز بسیار حیاتی است.
در اینجا چندین راهکار برای جلوگیری از کلاهبرداری در مواجهه با حوادث مانند سیل زدگی را بیان می‌کنم که امیدوارم موثر واقع گردند:
1. اطلاع‌رسانی دقیق و معتبر: ارائه اطلاعات صحیح و قابل اعتماد در مورد راه‌های اهدای کمک و سازمان‌های معتبری که در جمع‌آوری و توزیع کمک‌ها مشارکت دارند؛
2. همکاری با سازمان‌های معتبر: حمایت از سازمان‌های غیرانتفاعی یا دولتی که به جمع‌آوری و توزیع کمک‌ها متعهد هستند و اطمینان اهدای کمک از طریق آنها وجود دارد؛
3. آگاهی از نشانه‌های کلاهبرداری: آموزش به مردم در مورد نشانه‌ها و روش‌های تشخیص کلاهبرداری و از پاسخ دادن به درخواست‌های کمکی که ممکن است مشکوک به نظر بیایند، پرهیز کنند؛
بهترین راه برای پیشگیری از کلاهبرداری در مواجهه با حوادث مانند سیل زدگی، اطمینان حاصل کردن از معتبر بودن سازمان یا منابعی که به آنها کمک ارائه می‌دهید، است. برای این منظور:
1. تحقیق کنید: قبل از ارسال هر گونه کمک مالی یا اجناس، از اعتبار سازمان یا وب‌سایتی که از آن کمک درخواست می‌شود، مطمئن شوید. از طریق جستجوی آنلاین، بررسی نظرات دیگران و ارتباط با موسسات معتبر، اطمینان حاصل کنید که منابع مورد نظر واقعی و معتبر هستند.
2. استفاده از کانال‌های رسمی: از طریق کانال‌ها و سایت‌های رسمی سازمان‌های غیرانتفاعی یا دولتی که در جمع‌آوری و توزیع کمک‌ها مشارکت دارند، کمک کنید. این کانال‌ها معمولاً دارای نشان‌های اعتماد و تأیید هستند.
3. هویت واقعی مخاطبان: هویت واقعی مخاطبانی که از شما کمک می‌طلبند را بررسی کنید. برای اطمینان بیشتر، با سازمان‌های معتبر مستقیماً تماس بگیرید و از اعتبار درخواست‌کننده مطمئن شوید.
4. شهرت نیک: شهرت نیک جمع‌آوری کنندگان کمک‌ها از برجسته‌ترین مواردی است که می‌توانید به انان اعتماد کنید، اگر افراد که کمک جمع‌آوری می نمایند در جامعه شهرت نیک نداشته باشند و در نزد مردم به عنوان یک کلاهبردار شناخته می‌شود، هرگز به او اعتماد نکنید.
این اقدامات می‌توانند به شما کمک کنند تا از انحراف از کمک به مقصد واقعی و پیشگیری از کلاهبرداری در مواجهه با حوادث مانند سیل زدگی جلوگیری صورت بگیرد. امیدواریم کمک‌های که این روزها به نام مردم شریف و آسیب‌دیده‌ی بغلان جمع‌اوری می گردند، به طور درست، سالم و سامان‌مند به آسیب‌دیدگانی که تمام دار‌و‌ندار زندگی شان را سیل بلعید، برسد. از نهادهای حکومتی انتظار داریم که نهادها، افراد و اشخاص را به شدت تحت نظارت داشته باشند و از حیف و میل کمک‌ها جلوگیری نمایند.
