شریک سازید:
"پیشگامان ادبی بدخشان" اثری است که با دقت و تحقیق عمیق معاون سرمحقق برهان‌الدین نظامی نوشته شده و نمایانگر اهمیت و غنای فرهنگی و ادبی بدخشان است. این کتاب نه تنها به معرفی چهره‌های ادبی بدخشان پرداخته، بلکه به بررسی روند تاریخی، اجتماعی و فرهنگی این ولایت نیز نگاهی جامع دارد
هدف نویسنده این بوده که با فراهم آوردن دیدگاه‌های علمی و تحقیقی، دریچه‌ای تازه به سوی شناخت بهتر و عمیق‌تر میراث ادبی این خطه باز کند.
فصل اول این کتاب که به مروری بر گذشته موضوع می‌پردازد، اساساً نگاهی به ریشه‌ها و تاریخچه‌ی ادبیات بدخشان از گذشته‌های دور دارد. در این بخش، نویسنده به ارتباط عمیق بین تحولات تاریخی و رشد ادبیات در این جغرافیا اشاره کرده و نشان می‌دهد که چگونه اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بدخشان در شکل‌گیری آثار ادبی نقش داشته است.
در فصل دوم، نظامی به اوضاع تاریخی، اجتماعی و فرهنگی بدخشان توجه خاصی داشته است. او با دقت به بررسی شرایط مختلف تاریخی این منطقه پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه رویدادهای اجتماعی و فرهنگی بر ادبیات و فرهنگ بدخشان تأثیرگذار بوده‌اند. این تحلیل، پایه‌ای است برای درک بهتر از رشد و توسعه‌ی ادبیات در این ولایت.
فصل سوم به معرفی زیست‌نامه‌ها و آثار سخنوران بدخشان اختصاص دارد. در این بخش، نویسنده زندگی و آثار شاعران برجسته‌ای را که نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه‌ی ادبیات بدخشان ایفا کرده‌اند، با دقت شرح داده است. این شاعران شامل کسانی هستند که نه تنها در سطح محلی شناخته شده‌اند، بلکه تأثیری فراتر از مرزهای بدخشان داشته‌اند و به گسترش فرهنگ و ادبیات دری در سراسر افغانستان و فراتر از آن کمک کرده‌اند.
فصل چهارم این کتاب به تحلیل ویژگی‌های شعری این سخنوران می‌پردازد. در این بخش، نظامی به بررسی سبک‌های مختلف شعری، موضوعات محوری در اشعار و زبان‌شناسی این آثار پرداخته است. تحلیل‌های او بر اساس معیارهای ادبی و نقد شعری است که به خوانندگان این امکان را می‌دهد تا از طریق نگاه تحلیلی به شعریات این منطقه، به درک عمیق‌تری از هنر و ادبیات بدخشان برسند.
در فصل پنجم، جایگاه علمی و ادبی این سرایشگران از دیدگاه دانشمندان بررسی شده است. در این بخش، نویسنده نظرات مختلف پژوهشگران و محققان را در مورد آثار و تأثیر این شاعران جمع‌آوری و تحلیل کرده است. این دیدگاه‌ها کمک می‌کند تا ارزش و اهمیت ادبیات بدخشان در سطح ملی و بین‌المللی بهتر شناخته شود.
در نهایت، نظامی کتاب خود را با یک نتیجه‌گیری جامع و ارائه پیشنهادات برای پژوهش‌های آینده به پایان رسانده است. او با توجه به منابع متعدد و معتبر، فهرستی از مراجع تحقیقی را ارائه کرده که نشان‌دهنده اعتبار علمی و پژوهشی این اثر است.
این اثر با توجه به غنای اطلاعاتی که در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد و همچنین برخورداری از یک ساختار منسجم و علمی، به عنوان یکی از منابع مهم در زمینه ادبیات و تاریخ بدخشان شناخته می‌شود و برای محققان و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادبیات افغانستان اهمیت ویژه‌ای دارد.
